Senet Nedir?

Bu makalemizde sizlere senet nedir sorusuna cevap olarak detaylı bir yazı hazırladık. Senet, ticari hayatta sıklıkla kullanılan, kıymetli bir evraktır. Bir ödeme taahhüdünü içerir ve alacaklı ile borçlu arasında bir anlaşmayı temsil eder. Senet, borçlunun belirli bir tarihte veya şartlarda, belirli bir miktar parayı alacaklıya ödeme taahhüdünü içeren, yazılı ve imzalı bir belgedir. Senet, Türk Ticaret Kanunu’nda (TTK) düzenlenmiş olup, belirli şekil şartlarına tabidir.

Senette Zaman Aşımı

Türk Ticaret Kanunu’na göre, senetlerde zaman aşımı süreleri şu şekildedir:

• Poliçe ve Bono: Poliçe ve bono gibi kambiyo senetlerinde zaman aşımı süresi, vadeden itibaren 3 yıldır. Bu süre, senedi düzenleyen ve kabul eden kişiler için geçerlidir.
• Çek: Çeklerde zaman aşımı süresi, ibraz süresinin bitiminden itibaren 3 yıldır.

Senet Ödenmese Ne Olur?

Senet ödenmediği takdirde alacaklı, borçluya karşı yasal yollara başvurabilir. Bu süreçte karşılaşılacak durumlar ve izlenebilecek adımlar şunlardır:

1. İhtar ve Ödeme Talebi:

• Alacaklı, öncelikle borçluya bir ihtarname göndererek ödeme talebinde bulunur. Bu ihtarnamede, borcun miktarını, vadesini ve ödeme için verilen süreyi belirtir.
• Borçlu, verilen süre içinde ödeme yapmazsa, alacaklı diğer yasal yollara başvurabilir.

2. İcra Takibi:

• Alacağı olan kişi dilerse icra dairesine başvurarak borçlu hakkında icra takibi başlatabilir. İcra takibi, borcun yasal yollarla tahsil edilmesi sürecidir.
• İcra dairesi, borçluya bir ödeme emri gönderir. Bu ödeme emrinde, borcun miktarını, faizini ve icra masraflarını belirtir.
• Borçlu, ödeme emrine itiraz edebilir. İtiraz süresi genellikle 5 gündür.
• Borçlu itiraz etmez veya itirazı reddedilirse, icra takibi kesinleşir. Bu durumda, alacaklı borçlunun mal varlığına haciz koydurabilir.

3. Haciz ve Satış:

• İcra takibi kesinleştikten sonra, alacaklı borçlunun taşınır veya taşınmaz mallarına haciz koydurabilir.
• Haczedilen mallar, icra dairesi tarafından satılarak borç tahsil edilir.
• Satıştan elde edilen para, öncelikle icra masraflarını karşılamak için kullanılır. Kalan para, alacaklıya ödenir.

4. İflas Davası:

• Borçlu, borçlarını ödeyemeyecek durumda ise, alacaklı veya borçlu iflas davası açabilir.
• İflas davası sonucunda, borçlunun tüm mal varlığı tasfiye edilir ve alacaklıların alacakları oranında paylaştırılır.

5. Diğer Yasal Yollar:

• Alacaklı, borçluya karşı alacak davası da açabilir. Ardından da dava sonrasında , mahkeme borcun varlığını ve miktarını tespit eder.
• Mahkeme kararı ile alacaklı, borcunu icra yoluyla tahsil edebilir.

Notersiz Senet Geçerli Mi?

Evet, notersiz senetler de geçerlidir. Ancak, bir senedin geçerli olabilmesi için Türk Ticaret Kanunu’nda (TTK) belirtilen bazı unsurları taşıması gerekmektedir.

Geçerli Bir Senedin Unsurları:

• Senet Metni: Senet kelimesi veya “emre muharrer senet” ibaresi bulunmalıdır.
• Kayıtsız Şartsız Ödeme Taahhüdü: Belirli bir miktar paranın kayıtsız şartsız ödenmesi taahhüdü içermelidir.
• Vade: Ödeme tarihi belirtilmelidir.
• Lehtar: Ödemenin yapılacağı kişi belirtilmelidir.
• Düzenleyenin İmzası: Senedi düzenleyen kişinin imzası bulunmalıdır.
• Düzenleme Tarihi ve Yeri: Senedin düzenlendiği tarih ve yer belirtilmelidir.

Senet Nasıl Hükümsüz Olur?

Yukarıdaki başlıkta da belirtilen geçerli senet unsurlarını içermezse senet metni, vade, lehtar, imza tarih yer gibi öğeler bulunmalıdır. Diğer nedenlerde aşağıda yer almaktadır.

Tahrifat: Senet üzerinde kazıntı, silinti veya değişiklik yapılması senedi geçersiz kılar. Ancak, tahrifatın kasıtlı yapıldığı ve senedin içeriğini değiştirdiği tespit edilirse senet hükümsüz olur.

Sahtecilik: Sahte bir senet düzenlenmesi veya mevcut bir senedin taklit edilmesi durumunda senet hükümsüzdür.

İrade Sakatlığı: Senet düzenleyen kişinin iradesinin sakat olması (örneğin, tehdit, hile veya hata sonucu senet düzenlemesi) durumunda senet iptal edilebilir.

Ödeme: Senet bedeli ödendiğinde senet hükümsüz kalır.

Zaman Aşımı: TTK’da belirtilen zaman aşımı süreleri geçtikten sonra senet hükümsüz hale gelir. Poliçe ve bonolarda zaman aşımı süresi vadeden itibaren 3 yıldır.

İflas: Senet borçlusunun iflası durumunda senet hükümsüz hale gelir.

Senet İptali Davası: Kaybolan, çalınan veya zayi olan senetlerin iptali için mahkemeye başvurulabilir. Mahkeme kararıyla senet iptal edilebilir.

Hükümsüz Senedin Sonuçları:

Hükümsüz bir senet, alacaklı için hukuki bir dayanak olmaktan çıkar. Alacaklı, bu senetle icra takibi yapamaz veya dava açamaz. Ancak, hükümsüz senet “yazılı delil başlangıcı” olarak kabul edilebilir ve alacaklı, alacağını farklı şekillerde ispatlamaya çalışabilir.

Karşılıksız çek konusu içinde bu makalemizi inceleyebilirsiniz. Ayrıca yürüteceğiniz bütün hukuki işlemlerinizde BB Hukuk Danışmanlık sizlerin yanında.