Kiracı Hakları
Kiracı hakları hakkında bilgi derledik. Keyifli okumalar. Kiracının, konut ve çatılı işyerlerinin kiralanmasına yönelik yapılan anlaşmalardan kaynaklı yükümlülükleri olduğu kadar birtakım hakları da bulunmaktadır. Bu yazımızda kiracının haklarını alt kategorilerine ayırmak suretiyle izah etmeye çalışacağız.
- Kiralananı Teslim Alma Hakkı
Kiraya veren, kiralananı kararlaştırılan tarihte, sözleşmede amaçlanan kullanıma elverişli bir durumda teslim etmek ve sözleşme süresince bu durumda bulundurmakla yükümlüdür. Bu hüküm, konut ve çatılı işyeri kiralarında kiracı aleyhine değiştirilemez; diğer kira sözleşmelerinde ise, kiracı aleyhine genel işlem koşulları yoluyla bu hükme aykırı düzenleme yapılamaz.
- Kiracının Tahliyesi
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun ilgili maddelerine göre kiraya veren, haklı bir nedeni olmaksızın ve sözleşme süresi dolmaksızın kiracısını tahliye edemez. Kiraya verenin kiracısını tahliye edebilmesi için haklı bir nedeninin olması, kiracının tahliye beyanı veyahut sözleşme süresinin dolması gerekmektedir. Bu sayılanlar haricinde kiraya veren keyfi davranışlar ile kiracının tahliyesini isteyememektedir.
- Kira Bedelinden Mahsup Hakkı
Kiralanan şeyde meydana gelen ve kiracıdan kaynaklanmayan tamirat, tadilat ve onarımları kiracı, kira bedelinden mahsup etmek suretiyle kiraya veren hesabına kendisi ödeyebilir. Bu haliyle kiraya veren eksik kira bedeli ödendiğine yönelik yasal takipte bulunamaz. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 306’ncı maddesi “Kiracı, kiraya verenden kiralanandaki ayıbın uygun bir sürede giderilmesini isteyebilir; bu sürede ayıp giderilmezse kiracı, ayıbı kiraya veren hesabına gidertebilir ve bundan doğan alacağını kira bedelinden indirebilir veya kiralananın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteyebilir. Ayıbın, kiralananın öngörülen kullanıma elverişliliğini ortadan kaldırması ya da önemli ölçüde engellemesi ve verilen sürede giderilmemesi hâlinde kiracı, sözleşmeyi feshedebilir” hükmüne amirdir. Madde hükmü ile kiracıya, işbu ayıbın süresinde giderilmemesi nedeniyle kiralananın kullanımını elverişsiz duruma düşmesini gerekçe göstererek sözleşmeyi feshetme hakkı tanınmıştır. Ayrıca kiracı, kiralananın kullanımını etkileyen ayıpların varlığı hâlinde, bu ayıpların kiraya veren tarafından öğrenilmesinden ayıbın giderilmesine kadar geçen süre için, kira bedelinden ayıpla orantılı bir indirim yapılmasını da isteyebilir.
Kiracı hakları hakkında bilgi derledik. Keyifli okumalar. Kamulaştırma için benimle iletişime geçin.
- Kiralananın Devri Hakkı
Alt kira ilişkisi olarak da adlandırılan sözleşmede yer almayan bir kişiye kiralanan şeyin devri sözleşme ile aksi kararlaştırılmadığı müddetçe mümkündür. Kira sözleşmesinde açıkça alt kira ilişkisini sınırlayan bir hüküm bulunmaması durumunda kiracı, kiraladığı şeyin tamamını veyahut bir bölümünü üçüncü kişiye kiralayabilir.
Kiracı hakları hakkında bilgi derledik. Keyifli okumalar.
- 6306 Sayılı Yasa Gereği Geçici Konut veya İşyeri Tesisi yahut Kira Yardımı
6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’a göre Riskli yapıların yıktırılmasında ve bunların bulunduğu alanlar ile riskli alanlar ve rezerv yapı alanlarındaki uygulamalarda, öncelikli olarak malikler ile anlaşma yoluna gidilmesi esastır. Anlaşma ile tahliye edilen yapıların maliklerine, kiracılarına ve yapıda ikamet etmek şartıyla sınırlı ayni hak sahiplerine geçici konut veya işyeri tahsisi ya da kira yardımı ve yapım için yardım yapılabilir. Kanun kapsamındaki yapıları kullanmakta olan kişilere de geçici konut veya işyeri tahsisi ya da kira yardımı ve yapım için yardım yapılabilir.
Kiracı hakları hakkında bilgi derledik. Keyifli okumalar.
- Zapttan Sorumluluk (Üçüncü Kişinin Hak İddiası)
Bir üçüncü kişinin kiralananda kiracının hakkıyla bağdaşmayan bir hak ileri sürmesi durumunda kiraya veren, kiracının bildirimi üzerine davayı üstlenmek ve kiracının uğradığı her türlü zararı gidermekle yükümlüdür
- Kira Şerhi Hakkı
Taşınmaz kiralarında, sözleşmeyle kiracının kiracılık hakkının tapu siciline şerhi kararlaştırılabilir. Kira sözleşmelerinden doğan haklar şerh verilmekle, o taşınmaz üzerinde sonradan kazanılan hakların sahiplerine karşı ileri sürülebilir. İşbu şerh ile, kira sözleşmesinin süresi, kiralanan şeyin satılması üzerine yeni malik açısından da bağlayıcı hale gelmektedir. Ancak unutulmamalıdır ki, kamulaştırma kararına karşı kira şerhi ileri sürülememektedir.
- Depozitonun İadesini İsteme Hakkı
Kiracı, sözleşmede aksi kararlaştırılmadıkça kiralanan şeyi aynen teslim etmekle yükümlüdür. Bu halde kira sözleşmesinin imzalanması neticesinde kiralanan tarafından talep edilen depozito, kiralananın aynen teslimi durumunda iade edilmelidir. Kiracı da kiralananı aynen teslim ettiğini beyan ederek anahtarı teslim etmesi durumunda ödemiş olduğu depozitoyu geri isteme hakkına sahiptir.
