İş Akdi Ne Demek

İş akdi, kısaca bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan bir sözleşmedir. Bu, işçi ile işveren arasındaki hukuki ilişkinin temelini oluşturur.

İş Akdinin Temel Unsurları

• İş Görme: İşçinin işverenin belirlediği işleri yapma yükümlülüğü.
• Ücret: İşveren tarafından işçiye karşılıksız olarak verilen para veya para yerine geçen her türlü menfaat.
• Bağımlılık: İşçinin işverene karşı emri altında olma durumu.

İş Akdinin Önemi

İş akdi, hem işçi hem de işveren için önemli bir hukuki belgedir. İşçinin haklarını (ücret, izin, sosyal güvenlik vb.) ve işverenin yükümlülüklerini (ücret ödeme, güvenli çalışma ortamı sağlama vb.) belirler. Bu sayede taraflar arasındaki ilişkiler düzenlenir ve olası anlaşmazlıkların önüne geçilir.

İş Akdinin Çeşitleri

İş akitleri, süreli, belirsiz süreli, hizmet akdi gibi farklı türlerde olabilir. Her bir türün kendine özgü özellikleri ve hukuki sonuçları bulunmaktadır.

İş Akdinin Feshi

İş akdinin feshi, işveren veya işçi tarafından iş ilişkisinin sonlandırılması anlamına gelir. Bu durum, birçok farklı sebebe bağlı olarak ortaya çıkabilir ve hem işveren hem de işçi için önemli hukuki sonuçlar doğurur.

İş Akdinin Feshi Nedenleri

İş akdinin feshi, genel olarak şu nedenlerle gerçekleşir:

• Haklı Sebeplerle Fesih:
  • İşçi Tarafından: İşçinin iş sözleşmesini yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri için gerekli vasıflar veya şartlar kendisinde bulunmadığı halde bunların kendisinde bulunduğunu ileri sürerek işvereni yanıltması, ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışlar, işverenin malına zarar vermesi gibi durumlar işçinin haklı nedenle iş akdini feshetmesine neden olabilir.
  • İşveren Tarafından: İşçinin iş sözleşmesiyle yükümlü olduğu işleri yapmamakta ısrar etmesi, işverenin diğer çalışanlarla olan ilişkilerini bozması, işverenin malına zarar vermesi gibi durumlar işverenin haklı nedenle iş akdini feshetmesine neden olabilir.
• İhbar Süresine Uyularak Fesih:
  • İşçi Tarafından: İşçi, kanunda belirtilen ihbar süresine uyarak iş akdini feshedebilir. İhbar süresi, işçinin kıdemine göre değişir.
  • İşveren Tarafından: İşveren de, iş akdini feshetmek istediğinde kanunda belirtilen ihbar süresine uymak zorundadır. İhbar süresi, işçinin kıdemine ve işyerindeki çalışan sayısına göre değişebilir.
• Özlük Hakları Kullanılmaksızın Fesih:
  • İşveren, işçinin özlük haklarını kullanmaksızın iş akdini feshedebilir. Ancak bu durumda, işçiye kıdem tazminatı ödenmesi gerekir.

İş Akdinin Feshi Sonuçları

İş akdinin feshi, hem işçi hem de işveren için önemli sonuçlar doğurur. Bu sonuçlar arasında:

• Kıdem Tazminatı: Belirli koşulları taşıyan işçilere, iş akdinin feshi halinde kıdem tazminatı ödenir.
• İhbar Tazminatı: İş akdini fesheden taraf, diğer tarafa ihbar tazminatı ödemek zorunda olabilir.
• İşsizlik Maaşı: İşçi, işsiz kaldığı süre boyunca işsizlik maaşı alma hakkına sahip olabilir.
• Mahkemeye Başvurma Hakkı: İşçi veya işveren, iş akdinin haksız olarak feshedildiği düşüncesiyle mahkemeye başvurabilir.

İş Akdinin Feshiyle İlgili Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Yazılı Bildirim: İş akdinin feshi, genellikle yazılı olarak yapılır.
• Fesih Sebebinin Belirtilmesi: Fesih bildirimde, fesih sebebi açık ve net bir şekilde belirtilmelidir.
• İhbar Süresine Uyulması: İhbar süresine uyulmaması durumunda, fesih geçersiz olabilir.
• Kıdem Tazminatı Hesaplanması: İşçiye ödenecek kıdem tazminatı, kanunlarda belirtilen formüle göre hesaplanır.

İş akdinin feshi, karmaşık bir süreçtir ve hukuki sonuçları olabilir. Bu nedenle, iş akdinizle ilgili herhangi bir sorun yaşarsanız, bir avukata danışmanız tavsiye edilir.

İş Akdi Fesih Bildirimi

İş akdi fesih bildirimi, işveren veya işçi tarafından iş ilişkisine son verilmek istendiğinde kullanılan resmi bir belgedir. Bu bildirim, iş sözleşmesinin hangi gerekçeyle ve hangi tarihte sona ereceğini belirtir.

Fesih Bildiriminde Bulunulması Gerekenler

• Tarafların kimlikleri: İşveren ve işçinin tam adı, soyadı, T.C. kimlik numarası gibi kişisel bilgileri.
• İş sözleşmesinin imzalandığı tarih: İş ilişkisinin başladığı tarih.
• Fesih nedeni: İş Kanunu’nda belirtilen geçerli fesih sebeplerinden biri (örneğin, iş yerinin tamamen veya kısmen kapanması, işçinin ahlak ve iyi niyetle bağdaşmayan bir davranışta bulunması vb.).
• Fesih tarihi: İş ilişkisinin sona ereceği kesin tarih.
• İhbar süresi: İş Kanunu’nda belirtilen ihbar süreleri dikkate alınarak, işçinin bildirim alması gereken süre.
• Ödenecek haklar: İşçinin kıdem tazminatı, ihbar tazminatı gibi hakları hakkında bilgi.
• Fesih bildiriminin tebliğ tarihi: Bildirim belgesinin işçiye teslim edildiği tarih.

Fesih Bildiriminin Önemi

• Hukuki güvence: Fesih bildirimi, işçi ve işveren arasında oluşabilecek anlaşmazlıklarda hukuki delil olarak kullanılır.
• Hakların korunması: İşçinin yasal haklarının korunmasını sağlar.
• İş ilişkisinin düzgün sona ermesi: İş ilişkisinin taraflar arasında sorunsuz bir şekilde sona ermesini destekler.

İşçinin Devamsızlığı Nedeniyle İş Akdinin Feshi

İşçinin iş sözleşmesinin işveren tarafından feshi, İş Kanunu’nda belirtilen çeşitli nedenlere dayanabilir. Bu nedenlerden biri de işçinin haklı bir sebep göstermeksizin işe devamsızlığıdır.

İş Kanunu’na Göre Devamsızlık Nedir?

İş Kanunu’nda devamsızlık, işçinin işverenden izin almadan veya haklı bir sebep göstermeksizin işine gelmemesi olarak tanımlanır.

Hangi Durumlarda İşveren İş Akdini Feshedebilir?

İş Kanunu’nun 25. maddesi, işverenin haklı nedenle iş akdini feshedebileceği durumları şu şekilde sıralar:

• Ardarda iki iş günü: İşçi, ardarda iki iş günü işine gelmezse işveren iş akdini feshedebilir.
• Bir ay içinde iki defa tatil gününden sonraki iş günü: İşçi, bir ay içinde iki defa herhangi bir tatil gününden sonraki iş gününde işine gelmezse işveren iş akdini feshedebilir.
• Bir ayda üç iş günü: İşçi, bir ay içinde farklı günlerde toplam üç iş günü işine gelmezse işveren iş akdini feshedebilir.

İşçinin Haklı Sebepleri

İşçinin devamsızlığı için haklı sebepler olabilir. Örneğin;

• Hastalık: İşçinin hastalığı, devamsızlığı haklı kılar. Ancak bu durumda işçinin hastalığını belgelemesi gerekir.
• Ailevi nedenler: Yakın bir akrabanın ölümü, ciddi hastalığı gibi durumlar işçinin devamsızlığı için haklı bir sebep olabilir.
• Yasal zorunluluklar: İşçinin tanıklık yapması veya mahkemeye gitmesi gibi yasal zorunluluklar da devamsızlığı haklı kılar.

Fesihte Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Uyarı: İşveren, işçiyi ilk devamsızlıktan sonra yazılı olarak uyarmalıdır.
• Süre: Fesih, son devamsızlık tarihinden itibaren belirli bir süre içinde yapılmalıdır.
• Kanıt: İşveren, fesih kararını haklı gösterecek delillere sahip olmalıdır.
• Tazminat: İşçi, haksız yere işten çıkarılmışsa işverenden tazminat talep edebilir.

İş Akdi Sözleşmesi

İş akdi sözleşmesi, bir işverenin bir işçiyi belirli şartlarda çalıştırmayı, işçinin de bu işi kabul ederek karşılığında ücret almayı taahhüt ettiği yazılı bir anlaşmadır. Bu sözleşme, işçi ve işveren arasındaki hukuki ilişkinin temelini oluşturur ve tarafların hak ve yükümlülüklerini belirler.

İş Akdi Sözleşmesinin Önemi

• Hukuki Güvence: İş akdi sözleşmesi, tarafların haklarını güvence altına alır ve olası anlaşmazlıklarda delil olarak kullanılır.
• Şeffaflık: Sözleşme, çalışma koşulları, ücret, izinler gibi konularda tarafların beklentilerini netleştirir.
• İşveren ve İşçi Hakları: İş Kanunu’nda belirtilen minimum hakların yanı sıra, taraflar sözleşmede karşılıklı olarak kabul ettikleri ek hak ve yükümlülükleri de belirleyebilirler.

İş Akdi Sözleşmesinde Bulunan Genel Maddeler

• Tarafların Bilgileri: İşveren ve işçinin tam adı, T.C. kimlik numarası, adres gibi kişisel bilgileri.
• İşin Cinsi ve Yeri: İşçinin yapacağı işin tam adı, görev tanımı ve işin yapılacağı yer.
• Çalışma Süresi: Tam zamanlı mı, kısmi zamanlı mı, günlük çalışma saati ve haftalık çalışma günü sayısı gibi bilgiler.
• Ücret: Asgari ücretin üzerinde olacak şekilde belirlenen aylık veya saatlik ücret, ödeme şekli ve zamanı.
• Deneme Süresi: İşverenin işçiyi tanıma ve işçinin işe uygun olup olmadığını anlama süresi.
• Yıllık İzin: İş Kanunu’nda belirtilen yıllık izin süresi ve kullanma koşulları.
• Sosyal Güvenlik: İşveren ve işçinin sosyal güvenlik kurumlarına yapacağı ödemeler ve işçinin sigorta türü.
• İşten Ayrılma Şekilleri: İhbar süresi, kıdem tazminatı, fesih nedenleri gibi konular.
• Gizlilik: İş yerinin ticari sırlarının korunması ile ilgili hükümler.
• Uyuşmazlıkların Çözümü: Taraflar arasında çıkabilecek uyuşmazlıkların nasıl çözüleceği.

İş Akdi Sözleşmesi Türleri

• Belirli Süreli İş Sözleşmesi: İş ilişkisinin belirli bir tarihte sona ereceği önceden belirlenen sözleşme.
• Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi: İş ilişkisinin belirli bir süreye bağlanmadığı sözleşme.
• Deneme Süreli İş Sözleşmesi: İşçinin işe uygunluğunun değerlendirildiği süreli sözleşme.

İş Akdi Sözleşmesi Nasıl Hazırlanır?

İş akdi sözleşmesi, tarafların karşılıklı anlaşmasıyla hazırlanır. Hukuki bir metin olduğu için, hazırlanırken bir avukata danışılması önerilir. Sözleşmede yer alan tüm maddelerin açık ve net bir şekilde ifade edilmesi önemlidir.

Önemli Notlar

• İş Kanunu: İş akdi sözleşmeleri, 4857 sayılı İş Kanunu’na uygun olarak düzenlenmelidir.
• Toplu İş Sözleşmesi: Eğer işyerinde toplu iş sözleşmesi varsa, bireysel iş akdi sözleşmesi toplu iş sözleşmesinden daha öncelikli değildir.
• Değişiklik: İş akdi sözleşmesi, tarafların karşılıklı anlaşmasıyla yazılı olarak değiştirilebilir.

İş akdi sözleşmesi, hem işçi hem de işveren için önemli bir belgedir. Bu nedenle, sözleşmeyi imzalamadan önce mutlaka dikkatlice okunması ve anlaşılmayan noktaların açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.

Unutmayın, bu bilgiler genel bir çerçeve sunmaktadır. Her iş akdi sözleşmesi, işin özelliğine ve tarafların anlaşmasına göre farklılık gösterebilir.

Eğer iş akdinizle ilgili herhangi bir sorun yaşıyorsanız, bir avukata danışmanız faydalı olacaktır.